Emsile.com

Sarfta fiillerin iki türlü çekimi vardır. Birine muhtelife diğerine muttaride denir.
MUHTELİFE:
Asıl harfleri bir, şekilleri farklı olup, bir birine benzemeyen sıgalara denir.
نَصَرَ fiili mazi يَنْصُرُ fiili muzari نَصْرًا mastar نَاصِرٌ ismi fail مَنْصُورٌ is-mi meful لَم يَنْصُرْ cehdi mutlak لَمَّا يَنْصُرْcehdi mustağrak مَايَنْصُرُ nefi hal لا يَنْصُرُ nefi istikbal لَنْ يَنْصُرَ tekidi nefi istikbal لِيَنْصُرْ emri gaib لا يَنْصُرْ nehi gaib اُنْصُرْ emri hazır لا تَنْصُرْ nehi hazır مَنْصَرٌ ismi zaman ismi mekan مِنْصَرٌ ismi alet نَصْرَةًmastar binai merreh نِصْرًةً mastar binai nevi نُصَيْرٌ ismi tasğir نَصْرِيٌّ ismi mensup نَصَّارٌ mubalegeli ismi fail أنْصَرُ ismi tafdil مَاأنْصَرَهُ ifili taaccub’ul-evvel وَأنْصِرْبِِهِ fiili taaccub’us-sani

Muhtelife sıgaları 24 adet olup iki kısma ayrılırlar. Bunlardan 13 tanesi fiildir.
نَصَرَ ، يَنْصُرُ ، لَم يَنْصُرْ ، لَمَّا يَنْصُرْ ، مَايَنْصُر ـ لا يَنْصُرُ ، لَنْ ، يَنْصُرَ ، لِيَنْصُرْ ، لا يَنْصُرْ ، اُنْصُرْ ، لا تَنْصُرْ ، مَاأنْصَرَهُ ، وَأنْصِرْ بِهِ
11 tanesi isimdir.
نَصْرًا ، نَاصِرٌ ، مَنْصُورٌ ، مَنْصَرٌ ، مِنْصَرٌ ، نَصْرَةً ، نِصْرًةً ، نُصَيْرٌ ، نَصْرِيٌّ ، نَصَّارٌ ، أنْصَرُ
Fiiller kendi arasında ikiye ayrılır. 9 tanesi ihbaridir.
İHBARİ:
Doğruyu, yalanı ve yanlışı haber veren yani manasında doğruluk, yalan ve yanlış ihtimali bulunan, aynı zamanda işin zamanını da bildiren fiillere denir. Bunlar:

نَصَرَ ، يَنْصُرُ ، لَم يَنْصُرْ ، لَمَّا يَنْصُرْ ، مَايَنْصُر ، لا يَنْصُرُ ، لَنْ يَنْصُرَ ، مَاأنْصَرَهُ ، وَأنْصِرْ بِهِ ،
4 tanesi inşaidir.
لِيَنْصُرْ ، لا يَنْصُرْ ، اُنْصُرْ ، لا تَنْصُرْ
İNŞAİ:
İstek, talep, dua, emir, istifham (soru), temenni, ümit, manalarını ifade eden, manasında doğruluk, yalan ve yanlış ihtimali olmayan ve zaman kavramı bulunmayan fiillere denir.
İstek, talep manasında: أسْتَغْفِرُاللَهَ
Dua manasında: يَغْفِرُاللهُ عَلَيْكَ
Emir: manasında:تَقَبَّلْ مِنَّا
İstifham manasında: عُمَرَ هَلَ يَسْتَمِعُ كَلاَمُنَا
Temenni manasında: لَيْتَ العْمَ مَرْزُوقٌ لِكٌلَّ أحَدٍ
Ümit manasında: لَعَلَّ اللهِ يَغْفِرُ ذَنْبِي
Müzari fiil bu durumlarda gelirse inşai olur. İhbari fiillerin müte-kellim sıgaları inşaidir. İnşai fiiller:
لِيَنْصُرْ لا يَنْصُرْ اُنْصُرْ لا تَنْصُرْ
İhbariler kendi arasında ikiye ayrılır; 4ü müspet (olumlu)
نَصَرَ يَنْصُرُ مَاأنْصَرَهُ وَأنْصِرْ بِهِ
5i menfi (olumsuz). لَم يَنْصُرْ لَمَّا يَنْصُرْ مَايَنْصُر لا يَنْصُرُ لَنْ يَنْصُرَ
İnşailer kendi arasında ikiye ayrılır; 2si müspetاُنْصُرْ لِيَنْصُرْ
2si menfi. لا يَنْصُرْ لا تَنْصُرْ
İsimler de kendi arasında 3e ayrılır 4ü mastar, نَصْرًا مَنْصَرٌ نَصْرَةً نِصْرًةً 4ü sıfat نَصَّارٌ أنْصَرُ نَاصِرٌ مَنْصُورٌ 3ü isimdir. مِنْصَرٌ نُصَيْرٌ نَصْرِيٌّ ٌ
Mastarlar da ikiye ayrılır; 1i mimli mastar, مَنْصُورٌ 3ü mimsiz mas-tardır. نَصْرَةً نِصْرًةً نَصْرًا