infial babı

SÜLASİ MEZİD HUMASİ

Sülasi mücerret üzerine iki harf ziyade kılınmak suretiyle meydana gelen humasi fiiller beş babdır.

BİRİNCİ BAB

Vezni: إنْفَعَلَ يَنْفَعِلُ إنْفْعَالًا mevzunu: إنْكَسَرَ يَنْكَسِرُ إنْكِسَارًاAlameti: Sülasi bir fiilin bu baba nakledilmesi için sülasi mücerret fiilin başına bir hemze ve bir nun ziyade edilir.,

Binası: Mutavaat (dönüşlülük) içindir. Mutavaat: Müteaddi bir fiilin tesirinin mefulü bihte meydana gelmesine denir. Bu durumda müteaddi fiil lazım fiil haline dönüşür ve müteaddi fiilin mefulü bihi bu fiilin faili olur. ( كَسَرَ زَيْدٌ زُجَاجًا ) Zeyd camı kırdı. ( إنْكَسَرَ الزُّجَاجُ) cam kırıldı.

Görüldüğü üzere müteaddi fiilin ( كَسَرَ ) tesirinin mefulü bih de ( زُجَاجًا ) meydana gelmesi ifade ediliyor. Müteaddi olan ( كَسَرَ ) fiilide lazım haline dönüşmüş oldu. ( إنْقَطَعَ ) kesildi ( قَطَعَ ) kesti (إنْفَتَحَ ) açıldı ( فَتَحَ ) açtı.

Bu vezin bir işin kendi üzerinde yapılmasına imkân vermek anlamını ifade eder ve uğraşılarak yapılan fiillerden meydana gelir.

Bazen de bir mekân isminden bu baba ait fiil türetilir. Ve bu türetilen fiil o isme gitmeyi ifade eder. , الحِجَازُ
إنْحَجَزَ زَيْدٌZeyd hicaza gitti.

NOT:

Bu baba sadece müteaddi ve ilacî ( uzvi hareket bildiren) fiiller nakledile bilir. Bundan dolayı da ( إنْعَلِمَ - عَلِمَ ) denilmez. Yine ( ل ر ) ve ( ي م ن و ) harflerinden biriyle başlayan bir sülasi fiil idgamı (harflerin birbirine girmesini) önlemek için bu baba nakledilmez. ( إفْتِعَالْ ) iftial babına nakledilir. İnfial babının yani bu babın ismi mefulü yoktur. İsmi mefulü olmayanların meçhulleri de olmaz.