gayrı munsarıfın şiir zarureti veya tenasüp için munsarıf olması caiz olur.

şiir zaruretinden dolayı munsarıf olur. misal;


مَا ذَا على مَنْ شَمَّ تُرْبَةَ اَحمدا
اَنْ لا يَشُمَّ مَدى الزَمانِ غَوَالِيا
صُبَّتْ عَلَىَّ مَصائِبٌ لَوْ اَنَّها
صُبَّتْ عَلَى الاَيامِ صِرْنَ لَيالِياً


bu şiir malumunuz hz. fatıma validemizin, hz. peygamberimiz irtihal ettiğinde irad ettiği bi şiirdir.
"ahmed aleyhisselamın türbesini koklayan kimse üzerine ne mi olurdu?
hiç bir zamanda başka kokular koklamamak olurdu.
benim üzerime musibetler döküldü
benim üzerime dökülen musibet gündüzler üzerine dökülseydi; o gündüzler gece olurdu."


اَحمدا, غَوَالِيا ,مَصائِبٌ,لَيالِياً
bu kelimeler aslında cemi illeti ile ( ahmed veznü fiil) gayrı munsarıfdır. fakat şiirde mısralar birbirine uyumlu olsun diye munsarıf gibi olup tenvini kabul etmişlerdir.

(şiirde vezne riayet vacip, gayrı munsarıfa riayet ise mendubdur. vacibe riayet menduba riayetten evla olduğu için şiirde bu gibi şeyler olabilir.)

ve ya tenasüp yani metinde kendisiyle beraber kullanılan kelimeye uygunluk için munsarıf olur.

سَلاسِلاً و اَغْلالاً


اَغْلالاً bu kelime غِلٌّ lafzının cemisidir.
(manasını bilemiyorum bilen bi arkadaşım varsa söylerse sevinirim Masum)
gayrı munsarıf deeğildir.


سَلاسِلاً bu kelime ise iki illet makamına kaim bir cemi illeti ile gayrı munsarıfdır. aslında tenvin kabul etmez ama beraber kullanıldığı eğlalen lafzına uygunluk için munsarıf olmuştur.
سَلاسِلاً bu سِلْسِلَةٌ lafzının cemisi ve zincir demektir.